Các bộ môn và phòng thí nghiệm

Bộ môn Công nghệ Phần mềm

Department of Software Engineering

Tháng Mười Hai 8

Lịch sử hình thành và phát triển

Bộ môn Công nghệ phần mềm (CNPM) được triển khai thành lập vào tháng 10 năm 1999, cùng thời điểm với sự ra đời của Khoa Công nghệ trực thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội (ĐHQGHN). Đến tháng 9 năm 2004, khi Khoa Công nghệ thông tin (CNTT) được tái thành lập tại Trường Đại học Công nghệ, Bộ môn CNPM chính thức trở thành một trong bốn bộ môn trụ cột của Khoa. Trải qua hơn 25 năm xây dựng và trưởng thành, Bộ môn đã không ngừng phát triển, hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ được giao, khẳng định vị thế là một trong những đơn vị đào tạo và nghiên cứu uy tín hàng đầu trong lĩnh vực Kỹ thuật phần mềm (KTPM) trên cả nước. Sứ mạng trọng tâm của Bộ môn là đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu phát triển của ngành công nghiệp phần mềm. Tính đến nay, Bộ môn đã đào tạo thành công trên 3.000 cử nhân khoa học, hơn 300 thạc sĩ và gần 20 tiến sĩ. Đội ngũ cán bộ của Bộ môn tính đến tháng 9 năm 2025 gồm 10 giảng viên cơ hữu, trong đó có 3 Phó Giáo sư, 6 Tiến sĩ, 1 Thạc sĩ, cùng 5 cán bộ trẻ là các cựu sinh viên xuất sắc. Trong quá trình hoạt động, các cán bộ đã đạt được nhiều danh hiệu cao quý, bao gồm 7 danh hiệu Chiến sĩ thi đua cấp Bộ/ĐHQGHN, 6 Bằng khen của Giám đốc ĐHQGHN, và 3 giải thưởng Quả cầu vàng CNTT. Riêng trong giai đoạn 2020–2025, Bộ môn đã được trao tặng 1 Bằng khen của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo, 2 Bằng khen của Giám đốc ĐHQGHN, và 7 lần liên tiếp đạt danh hiệu “Tập thể lao động xuất sắc” cấp Bộ/ĐHQGHN, minh chứng cho những nỗ lực và đóng góp không ngừng nghỉ.

Công tác đào tạo

Công tác đào tạo là nhiệm vụ trọng tâm và là thế mạnh nổi bật của Bộ môn CNPM. Bộ môn giữ vai trò chủ chốt trong việc xây dựng, phát triển và cải tiến các chương trình đào tạo từ cử nhân, thạc sĩ đến tiến sĩ của Khoa CNTT. Đội ngũ giảng viên của Bộ môn trực tiếp tham gia biên soạn đề cương, giáo trình và giảng dạy nhiều học phần cốt lõi và chuyên sâu thuộc định hướng KTPM, với khối lượng giảng dạy quy đổi hàng năm luôn vượt định mức được giao. Bên cạnh hoạt động giảng dạy, công tác hướng dẫn sinh viên nghiên cứu khoa học cũng được đặc biệt chú trọng. Hàng năm, các giảng viên của Bộ môn hướng dẫn khoảng 25–30% tổng số khóa luận tốt nghiệp của sinh viên toàn Khoa, trong đó nhiều công trình đạt giải cao tại các cuộc thi uy tín. Ở bậc sau đại học, Bộ môn đã và đang không ngừng cải tiến chương trình đào tạo thạc sĩ nhằm đáp ứng sát hơn với nhu cầu thực tiễn của người học và xu thế phát triển của xã hội. Công tác đào tạo tiến sĩ cũng đạt được nhiều thành tựu, với nhiều nghiên cứu sinh đã bảo vệ thành công luận án và hiện đang là những cán bộ nòng cốt tại các trường đại học và viện nghiên cứu trong nước. Để phục vụ công tác giảng dạy, các cán bộ của Bộ môn đã chủ biên và tham gia biên soạn nhiều giáo trình quan trọng được xuất bản bởi Nhà xuất bản ĐHQGHN, tiêu biểu như: Giáo trình Quản lý dự án phần mềm
(Phạm Ngọc Hùng chủ biên, 2022), Giáo trình Kiến trúc hướng dịch vụ (Võ Đình Hiếu, 2016), Giáo trình Kiểm thử Phần mềm (Phạm Ngọc Hùng, Trương Anh Hoàng và Đặng Văn Hưng, 2014), và Giáo trình Phân tích và thiết kế hướng đối tượng (Trương Ninh Thuận và Đặng Đức Hạnh, 2013).

Công tác nghiên cứu

Công tác nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ là một trong những hoạt động mũi nhọn của Bộ môn CNPM, hướng tới các giải pháp phần mềm và quy trình phát triển nhanh, chất lượng cao và thông minh. Các định hướng nghiên cứu chính bao gồm: Kiến trúc và Kỹ nghệ phần mềm; Phương pháp hình thức và Đảm bảo chất lượng; Trí tuệ nhân tạo, Học máy và Khai phá dữ liệu cho Kỹ nghệ phần mềm; Nghiên cứu và phát triển ứng dụng thông minh và Dịch vụ. Các định hướng này có sự liên kết chặt chẽ với các nhóm công nghệ chiến lược quốc gia, đặc biệt là trong các lĩnh vực Trí tuệ nhân tạo (Nhóm 1), Tự động hóa (Nhóm 5) và An ninh mạng (Nhóm 10). Trong hơn 25 năm, Bộ môn đã hoàn thành trên 50 đề tài khoa học các cấp, trong đó có 3 đề tài Nafosted, 1 đề tài cấp nhà nước (KC), và 11 đề tài cấp ĐHQGHN, công bố trên 250 bài báo khoa học thuộc hệ thống WoS/Scopus. Giai đoạn 2015-2025 ghi nhận nhiều đề tài tiêu biểu như đề tài cấp ĐHQGHN về nền tảng học máy tự động (QG.23.72, 2023-2025) và đề tài Nafosted về khung ngữ nghĩa hình thức cho kiểm chứng mô hình (102.03-2015.25, 2016-2020). Từ các hoạt động nghiên cứu, nhiều sản phẩm khoa học công nghệ có giá trị ứng dụng cao đã ra đời, như hệ thống DoIT (giải Nhì Nhân tài đất Việt 2017), nền tảng kiểm thử tự động akaUT chuyển giao cho FPT, và hệ thống điều vận Emddi (giải Ba Nhân tài đất Việt 2018). Đến nay, Bộ môn đã được cấp 2 bằng sáng chế và có 1 đơn đang chờ xét duyệt. Các công trình công bố quốc tế cũng là một điểm sáng, với nhiều bài báo được đăng trên các tạp chí Q1 uy tín. Có thể kể đến các công trình của PGS. TS. Đặng Đức Hạnh và cộng sự về phát triển phần mềm hướng miền (2020, 2023, 2025), nghiên cứu của TS. Nguyễn Đức Anh và PGS. TS. Phạm Ngọc Hùng về kiểm thử hệ thống học máy (2022), hay các bài báo của TS. Nguyễn Văn Sơn và PGS. TS. Võ Đình Hiếu về ứng dụng học máy để phát hiện và sửa lỗi phần mềm (2023, 2024, 2025).

Đội ngũ giảng viên

Giảng viên hiện tại

PGS. TS. Võ Đình Hiếu (hieuvd@vnu.edu.vn) – Chủ nhiệm Bộ môn; Phó chủ nhiệm Khoa CNTT: Kiến trúc phần mềm (microservices, SOA, cloud computing); Ứng dụng học máy trong công nghệ phần mềm; Phát triển các ứng dụng dựa trên các kỹ thuật xử lý ngôn ngữ tự nhiên; Các công cụ hỗ trợ phát triển phần mềm

PGS. TS. Phạm Ngọc Hùng (hungpn@vnu.edu.vn) – Phó chủ nhiệm Khoa CNTT: Phương pháp hình thức cho phát triển phần mềm; Kiểm chứng phần mềm; Kiểm thử tự động, phân tích mã nguồn; Đảm bảo chất lượng cho các hệ thống AI; Ứng dụng AI trong đảm bảo chất lượng phần mềm

PGS. TS. Đặng Đức Hạnh (hanhdd@vnu.edu.vn) – Phó chủ nhiệm bộ môn: Kỹ nghệ phần mềm tự động (automated software engineering); Kỹ nghệ hướng mô hình (DSLs, model transformations, DDD, model-driven requirements engineering, low-code); Phương pháp hình thức và Đảm bảo chất lượng phần mềm.

TS. Vũ Thị Hồng Nhạn (vthnhan@vnu.edu.vn): Khai phá dữ liệu, học máy, nhận dạng mẫu; Tối ưu hóa truy vấn; Hệ thống cung cấp dịch vụ dựa trên vị trí (location-based, travel & tourism, ridesharing services); Hệ thống dịch vụ chăm sóc sức khỏe dựa trên ngữ cảnh trong môi trường di động, ngôi nhà thông minh; Hệ thống tìm kiếm các đối tượng tĩnh và động trong môi trường di động.

TS. Lê Khánh Trình (trinhlk@vnu.edu.vn): Phân tích Boolean network Các phương pháp hình thức trong phát triển phần mềm; Đảm bảo chất lượng phần mềm; Kiểm thử và kiểm chứng phần mềm.

TS. Nguyễn Văn Sơn (sonnguyen@vnu.edu.vn): Kỹ nghệ phần mềm tự động (automated software engineering); Tự động xây dựng mô hình ML; Gán nhãn và làm sạch dữ liệu; Tự động sinh mã nguồn; Các bài toán ứng dụng AI vào thực tế.

TS. Nguyễn Đức Anh (nguyenducanh@vnu.edu.vn): Kiểm thử và đảm bảo chất lượng phần mềm; Kiểm thử hệ thống học máy; Xử lý ảnh, xử lý ngôn ngữ tự nhiên.

TS. Nguyễn Thu Trang (trang.nguyen@vnu.edu.vn): Phân tích mã nguồn; Kiểm chứng/kiểm thử phần mềm; Tự động định vị và sửa lỗi; Phát hiện và ngăn chặn lỗ hổng phần mềm.

TS. Nguyễn Thị Thủy (thuy_nguyen@vnu.edu.vn): Tự động hoá quy trình phát triển phần mềm; Phương pháp hình thức trong kỹ nghệ phần mềm; Hệ thống nhúng và các hệ thống thông minh trong ngành công nghiệp ô tô.