Các bộ môn và phòng thí nghiệm

Bộ môn Khoa học và Kỹ thuật tính toán

Department Computational Science Engineering

Tháng Mười Hai 8

Lịch sử hình thành và phát triển

Bộ môn Khoa học và Kỹ thuật Tính toán, được thành lập vào tháng 12 năm 2013, có tiền thân là Bộ môn Các Phương pháp Toán trong Công nghệ (2003),. Trải qua hơn hai thập kỷ, Bộ môn đã phát triển thành một đơn vị nòng cốt của Khoa Công nghệ thông tin, xây dựng được đội ngũ cán bộ vững mạnh, dày dạn kinh nghiệm trong cả giảng dạy và nghiên cứu. Hiện tại, đội ngũ cơ hữu bao gồm một Giáo sư, sáu Tiến sĩ và các Cử nhân xuất sắc được giữ lại làm cán bộ tạo nguồn. Phần lớn giảng viên đều tốt nghiệp Tiến sĩ và thực hiện nghiên cứu sau tiến sĩ tại các viện, trường đại học uy tín trên thế giới, mang về những kiến thức và phương pháp tiếp cận tiên tiến trong nhiều lĩnh vực mũi nhọn: GS. TS. Lê Sỹ Vinh (tin sinh học và AI), TS. Đặng Cao Cường (tin sinh-dược học), TS. Nghiêm Nguyễn Việt Dũng (tối ưu hoá, tính toán lượng tử), TS. Hoàng Thị Điệp (tiến hóa virus, tính toán hiệu năng cao), TS. Đỗ Đức Đông (tin sinh-y học), TS. Đặng Thanh Hải (học máy, học sâu), và TS. Lê Thị Hường (thống kê ứng dụng). Bộ môn còn nhận được sự cộng tác của các chuyên gia kiêm nhiệm như TS.GVC. Lê Phê Đô, nguyên Phó chủ nhiệm bộ môn, và ghi nhận sự đóng góp quan trọng từ các cựu giảng viên uy tín như Cố PGS.TS. Đỗ Đức Giáo, ThS.GVC. Nguyễn Cảnh Hoàng, TS. Đặng Hữu Thịnh, và ThS.GVC. Nguyễn Quang Vinh.

Công tác đào tạo

Trong hoạt động đào tạo, Bộ môn giữ một vai trò trọng yếu, đảm nhận việc giảng dạy các học phần nền tảng và chuyên sâu thuộc lĩnh vực toán học ứng dụng và khoa học tính toán cho sinh viên khối ngành công nghệ. Các giảng viên của Bộ môn đã tham gia tích cực vào việc xây dựng đề cương chi tiết, biên soạn giáo trình và trực tiếp giảng dạy nhiều học phần cơ sở cốt lõi, góp phần tạo dựng nền tảng kiến thức vững chắc cho nhiều thế hệ sinh viên. Ngoài giảng dạy các học phần chính như các môn toán chung, Toán học rời rạc, Xác suất – Thống kê, Tối ưu hóa, và Phương pháp tính, Bộ môn cũng đã phát triển và đưa vào giảng dạy các học phần mang tính ứng dụng cao như Tính toán khoa học cho Học máy, Tin sinh học ứng dụng, Tin sinh học dữ liệu lớn, và Các vấn đề hiện đại CNTT. Để phục vụ công tác giảng dạy và học tập, các cán bộ của Bộ môn đã biên soạn và xuất bản nhiều sách, giáo trình có giá trị, tiêu biểu như “Nhập môn Tin sinh học” (tái bản năm 2024) và “Các phương pháp phân tích dữ liệu sinh học có kích thước lớn” (2019) của GS. TS. Lê Sỹ Vinh, cùng với “Giáo trình Toán rời rạc” (2000) của Cố PGS.TS. Đỗ Đức Giáo. Ngoài công tác giảng dạy chính quy, Bộ môn còn là đơn vị nòng cốt trong việc phát triển và bồi dưỡng phong trào Olympic, trực tiếp dẫn dắt các đội tuyển Olympic Toán và Olympic Tin học sinh viên toàn quốc, qua đó đã liên tục đạt được nhiều thành tích cao, góp phần quan trọng khẳng định và nâng cao vị thế học thuật của Nhà trường.

Công tác nghiên cứu

Hoạt động nghiên cứu khoa học của Bộ môn được triển khai theo năm hướng chính, bám sát các lĩnh vực công nghệ trọng điểm của thế giới và phù hợp với danh mục công nghệ chiến lược quốc gia. Thứ nhất là AI trong Y học & Tin Y sinh, phát triển các giải pháp y học chính xác và tin-dược học nhằm thúc đẩy quá trình khám phá thuốc. Thứ hai là Sinh học Tính toán & Kỹ thuật Di truyền, tập trung vào phân tích hệ gen tiến hóa và ứng dụng sinh học tổng hợp để thiết kế các hệ thống sinh học mới. Hai hướng này thuộc nhóm công nghệ y-sinh học và AI, những lĩnh vực trọng điểm trong chiến lược công nghệ quốc gia. Hướng thứ ba là Nền tảng AI & Tối ưu hóa, nghiên cứu nền tảng học máy, học sâu và các thuật toán ra quyết định. Hướng thứ tư là An ninh mạng & Quyền riêng tư, nghiên cứu mật mã ứng dụng và các kỹ thuật bảo vệ quyền riêng tư trong kỷ nguyên số. Cuối cùng là Hệ thống Tính toán & Khoa học Dữ liệu, tập trung vào tính toán hiệu năng cao, kỹ thuật dữ liệu lớn, và các mô hình tính toán mới như điện toán lượng tử. Từ năm 2015 đến nay, Bộ môn đã chủ trì và tham gia nhiều đề tài nghiên cứu tiêu biểu. TS. Đặng Thanh Hải đã chủ trì một chuỗi các đề tài nghiên cứu quan trọng cấp ĐHQGHN và Nafosted trong giai đoạn 2015-2022, tập trung vào các phương pháp tối ưu cho chuỗi protein, mô hình học máy trích xuất tác dụng phụ của thuốc, và ứng dụng học sâu để phát hiện tương tác gây bệnh ở mức phân tử. GS.TS. Lê Sỹ Vinh chủ trì đề tài Nafosted giai đoạn 2019-2024 về xây dựng mô hình thay thế axít amin từ dữ liệu hệ gen. Gần đây, TS. Hoàng Thị Điệp thực hiện đề tài cấp ĐHQGHN (2023-2025) về suy luận cây tiến hóa cho dữ liệu quy mô đại dịch, và TS. Nghiêm Nguyễn Việt Dũng đang thực hiện đề tài về nâng cao hiệu năng tính toán lượng tử cho các bài toán tối ưu (2025-2027). Các nghiên cứu này đã tạo ra những sản phẩm khoa học công nghệ và công bố quốc tế có giá trị. Nổi bật là công trình “UFBoot2: Improving the Ultrafast Bootstrap Approximation” của nhóm tác giả gồm PGS.TS. Lê Sỹ Vinh, TS. Hoàng Thị Điệp và các cộng sự, công bố trên tạp chí Molecular Biology and Evolution. Công trình này đã đạt trên 9.500 trích dẫn, được vinh danh trong danh mục MBE Citation Classics 2019 và MBE Emerging Classics các năm 2020, 2022, 2023. Một thành tựu quan trọng khác là việc xây dựng thành công hệ gen tham chiếu người Việt. Gần đây nhất, sản phẩm “Nghiên cứu ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong chẩn đoán ung thư phổi” do Bộ môn phối hợp với bệnh viện Bạch Mai phát triển đã được trưng bày tại triển lãm quốc gia vào tháng 9/2025. Với những đóng góp đó, các cán bộ của Bộ môn đã nhận được nhiều giải thưởng uy tín như Giải thưởng “Quả cầu vàng” (TS. Đỗ Đức Đông năm 2006 với vai trò cựu sinh viên và TS. Lê Sỹ Vinh năm 2008), Giải thưởng Khoa học và Công nghệ của Đại học Quốc gia Hà Nội năm 2021 (PGS.TS. Lê Sỹ Vinh và TS. Hoàng Thị Điệp), và Bằng khen của Giám đốc ĐHQGHN năm 2022 (PGS.TS. Lê Sỹ Vinh và TS. Đặng Cao Cường).

Đội ngũ giảng viên

Giảng viên hiện tại

TS. Hoàng Thị Điệp (diepht@vnu.edu.vn): Nghiên cứu tiến hóa virus; Tin sinh y dược học, phân tích hệ gen; Tính toán hiệu năng cao; Phân tích mạng xã hội và khai phá web.
GS. TS. Lê Sỹ Vinh (vinhls@vnu.edu.vn) – Chủ nhiệm Khoa: Tin sinh học, Trí tuệ nhân tạo, Tính toán lượng tử.
TS. Đặng Cao Cường (cuongdc@vnu.edu.vn): Tin sinh-dược học và ứng dụng trong nghiên cứu ung thư; Các kỹ thuật tính toán xử lý, phân tích và mô hình cây phát sinh loài; Phát triển ứng dụng web/mobile.
TS. Nghiêm Nguyễn Việt Dũng (dung.nghiem@vnu.edu.vn): Tối ưu hoá và ứng dụng; Tính toán lượng tử; Thiết kế và tối ưu thuật toán; Khai phá dữ liệu và tính hợp tri thức.
TS. Đỗ Đức Đông (dongdoduc@vnu.edu.vn): Tin sinh-y học và ứng dụng; Tối ưu hoá và thuật toán meta-heuristics; Thiết kế và tối ưu thuật toán; Triển khai hệ thống hỗ trợ quản lý doanh nghiệp.
TS. Đặng Thanh Hải (hai.dang@vnu.edu.vn): Học máy/Học sâu, Thông minh nhân tạo (AI) và ứng dụng; Tin sinh-y học; Xử lý dữ liệu y văn; Phân tích dữ liệu lớn; Thiết kế và xây dựng các hệ thống phần mềm chịu tải lớn, khả mở cao.
TS. Lê Thị Hường (huonglt.uet@vnu.edu.vn): Thống kê ứng dụng trong phân tích dữ liệu, ứng dụng toán học trong các bài toán đánh giá không phá hủy (NDE) sử dụng sóng trong các loại vật liệu và ứng dụng học máy để tìm hiểu đặc tính vật liệu và phát hiện khuyết tật.
CN. Hoàng Hữu Bách (hhbach@vnu.edu.vn): Tin sinh học hệ gen, Tính toán lượng tử.
CN. Nguyễn Huỳnh Trà My (mynht@vnu.edu.vn): Trí tuệ nhân tạo trong y tế.